MAKALE YAZIMI VE MAKALENİN SAYFA DÜZENİ Türkçe ve İngilizce yazılmış makaleler yayımlanır. Gönderilen makalenin özetinin olması şarttır. Kaynak Gösterme ile İlgili Temel Bilgiler Düşüncelerin Aidiyeti Blog (İnternet günlüğü) yazılarında hangi düşüncenin kime ait olduğu net bir biçimde ortaya koyulmalıdır. Alıntı veya aktarma yapılan kaynaklar hem metnin içinde hem de metnin sonundaki “Kaynakça” kısmında belirtilmelidir. Bu konuda düşülen bazı hatalar şunlardır: • Metnin yazarı; yorum, özet, aktarma ve alıntı cümleleri arasında geçişler yaparken başkasına ait düşüncelerle kendisine ait olanları karıştırmakta, başkalarının düşünceleri metin yazarınınmış gibi anlaşılabilmektedir. • Yazar, yazısındaki bir düşünce için kaynak göstermekte, ancak aynı kaynaktan aldığı bir başka düşünce için kaynağa gönderme yapmamaktadır. Oysa, başkalarına ait bütün düşünceler kuşkuya yer bırakmayacak şekilde belirtilmelidir. • Yazar, uzunca bir paragrafın sonunda kaynak göstermekte, ancak paragrafın son cümlesinin mi, yoksa bütün paragraftaki düşüncelerin mi verilen kaynağa dayandığı açıkça anlaşılamamaktadır. Metinde kaynağı konusunda kuşku uyanan hiçbir cümle yer almamalıdır. • Yazar, kullandığı kaynağı belirtmeden önce oradan aldığı görüşlere yer vermekte, daha sonra da kaynağı belirtmektedir. Ya da yazar, kullandığı kaynağı yalnızca bir kez belirtmekte, daha sonra o kaynaktan uzun alıntılara, aktarmalara yer vermektedir. Her iki yöntem de hakkaniyet ölçüleriyle bağdaşmaz. • Yazarın alıntı ya da aktarma yapmak gereği görmediği bazı kaynaklardan esinlendiği anlaşılmaktadır. Oysa, alıntı ya da aktarma yapmak gerekmese de, esinlenilen kaynak, hem metinde belirtilmeli hem de “Kaynakça”da yer almalıdır. Her bilim dalı kendi özelliklerine göre farklı referans sistemlerini tercih etmektedir. MLA (The Modern Language Association), APA ( The American Psychological Association) ve Chicago Manual of Style en yaygın olarak kullanılan referans sistemleridir. Aşağıda bu sistemlerde kullanılan referans gösterme yöntemleri ve kaynakça yazma teknikleri sırasıyla ele alınmıştır: MLA (The Modern Language Association) Metinde Kaynak Gösterme “Uzun yapıt” kategorisindeki kitap, dergi, gazete, ansiklopedi, broşür, roman, oyun ve film başlıkları eğik yazı ile yazılır. (Eğik harflere bitişik olan noktalama işaretlerinin eğik olmamasına özen gösterilmelidir.) “Kısa yapıt” kategorisindeki tek tek şiir, öykü, makale, mektup ve konuşma başlıkları ise normal yazıyla, çift tırnak içinde verilir. Ödevinizde başka bir kaynaktan aynen alıntı yapıyorsanız bu cümleleri tırnak içine alınız. Alıntı sonunda parantez içinde yazarın soyadını ve sayfa numarasını koymanız yeterlidir. Eğer elektronik kaynaklardan aldığınız cümlelerde sayfa numarası belirtemiyorsanız yalnızca yazarın soyadını veriniz. Aşağıdaki örnekte Berna Moran’ın Edebiyat Kuramları ve Eleştiri kitabından alınan bir örnek aktarılmaktadır: “Gerçekçiliği bazıları daha çok yöntem bakımından benimsemiştir, bazıları ise konu bakımından.” (Moran 36). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı kitabında, “gerçekçiliği bazıları daha çok yöntem bakımından benimsemiştir, bazıları ise konu bakımından” (36) diyen Berna Moran, “gerçekçilik” kavramının farklı anlamlarına dikkat çeker. Bu örnekte, alıntı yapılan yazar ve yapıt konusunda hiçbir belirsizlik olmadığından alıntıdan sonra parantez içinde sayfa numarasının verilmesi yeterlidir. Düzenlenecek “Kaynakça”da adı geçen yapıtın ayrıntılı künyesine yer verildiğinde okura gerekli bütün bilgiler sağlanmış olur. Aynı yazardan iki ya da daha fazla yapıt var ise karışıklığı önlemek amacıyla yazar soyadına eserin başlığı da eklenmelidir. Nermi Uygur’un Dilin Gücü ve Tadı Damağımda kitapları örneği: Hiçbir anadil yetkinlikte daha iyisini aratmamazlık etmez” (Uygur, Dilin … 21). İki ya da üç yazara ait bir yapıta parantez içinde gönderme yapılacağı zaman (Taner ve Bezirci 104) şeklinde yazılır. Bir başkasının fikirlerini kendi kelimelerinizle toparlıyorsanız tırnak içine almanıza gerek yoktur, ama incelediğiniz kaynağı sayfa numarası ile belirtmelisiniz. Aşağıdaki örnekte açıkça yazar adı verildiği için yinelemeye gerek yoktur. Fakat bu fikirlerin sayfa numarasını vermeniz gereklidir. Dil ve üslup Roland Barthes’ın bir yazar için önemli saydığı unsurların başında gelir (14). İnternet sitelerinde genellikle sayfa numarası bulunmadığından, cümle içinde, “... başlıklı sitede belirtildiği gibi” tarzı ifadeler kullanılırsa yazar soyadından sonra neden sayfa numarası gelmediği okurca anlaşılmış olur. Kaynakların Sırası ve Künyelerin Yazılışı Kaynakça hazırlarken genelde izlenen yol yazarın, <Soyadı, Adı. Kitabın Başlığı. Yayın yeri : Yayınevi, Yayın yılı. Ortam.> şeklindedir. Kitabın ya da başka bir kaynağın başlığındaki kelimeler büyük harfle başlamalı ve yatık (italik) harflerle belirtilmelidir. Kullandığınız kaynakların hangi ortamda yayımlandığını belirtmeniz gerekir; ör. Baskı, Web, PDF dosyası, Sayısal dosya, Gösteri, CD, DVD, Televizyon gibi. Yazar Adı: Yapıtın yazarının adı-soyadı biliniyor ve kullanılıyorsa bu bilgi künyenin başında, soyadı önce gelmek üzere verilir. Kısa ya da uzun yapıtlar için uygulama farkı yoktur. Yazar adlarının yazılışında aşağıdaki ayrımlara dikkat edilir. 1. Tek yazara ait yapıtların künyesi şu şekilde gösterilir: Berk, İlhan. Poetika . İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1997. Baskı. 2. İki (ya da üç) yazara ait yapıtların künyesi şu şekilde gösterilir: Taner, Refika ve Asım Bezirci. Edebiyatımızda Seçme Hikâyeler . İstanbul: Gözlem Yayınları, 1981. Baskı. Örnekte ikinci yazarın soyadının öne alınmadığına dikkat edilmelidir; künye bilgilerinin alfabetik sıralanmasında ilk yazardan sonrakilerin soyadlarının öne alınmasının işlevi yoktur. 3. Üçten fazla yazara ait bir kitabın künyesinde ya bütün yazar adları kitaptaki sırasıyla verilir ya da ilk yazar adından sonra “ve diğ.” ifadesi kullanılır. Aksoy, Nazan ve diğ. Şiir ve Şiir Kuramı Üstüne Söylemler . İstanbul: Düzlem Yayınları, 1996. Baskı. Yapıt Adı: Kullanılan kaynağın yazarının adı biliniyorsa, yapıt adları künye bilgilerinin ikinci sırasında yer alır. (Yazar adı bilinmiyorsa ilk sırada yer alır.) Yapıtlar “uzun yapıt” ve “kısa yapıt” olmak üzere iki kategoride değerlendirilir. uzun yapıt: Gazete, dergi, ansiklopedi, antoloji, roman, oyun ve film gibi yapıtlar ile öykü ve şiir kitapları “uzun yapıt” sayılır ve künyede eğik yazı ile gösterilir. kısa yapıt: Tek tek şiir, öykü, makale, kitap bölümü, mektup, konferans, konuşma, söyleşi ve kişisel görüşme “kısa yapıt” sayılır ve başlıkları çift tırnak içinde yazılır. İlhan, Attilâ. “Sevdanın ve Kavganın Yolcusu: Attilâ İlhan”. Söyleşiyi yapan: Zeynep Aliye. Cumhuriyet Kitap 558 (26 Ekim 2000): 1, 4-6. Baskı. Derleyen, Çeviren, Yayıma Hazırlayanın Adı: Bir yapıtın derleyeni, çevireni, yayıma hazırlayanı ve / veya editörü varsa künyede der., çev., haz. ve ed. kısaltmaları kullanılır. Ahmet Haşim. Bütün Şiirleri . Haz. İnci Enginün ve Zeynep Kerman. İstanbul: Dergâh Yayınları, 1999. Baskı. Benjamin, Walter. “Hikâye Anlatıcısı”. Çev. Nurdan Gürbilek ve Sabir Yücesoy. S on Bakışta Aşk . Haz. Nurdan Gürbilek. Çev. Ahmet Doğukan ve diğer. İstanbul: Metis Yayınları, 1994. 77- 100. Baskı. Aynı Yazara Ait Birden Fazla Yapıt: “Kaynakça”da aynı yazarın birden fazla yapıtına yer verildiğinde yapıt adları tarih sırasına göre değil alfabetik sıraya göre listelenir. Böyle durumlarda yazar adı ve soyadı tekrar edilmez. Bu konuda aşağıdaki örnek izlenebilir: Moran, Berna. Edebiyat Kuramları ve Eleştiri . 9. baskı. İstanbul: Cem Yayınevi, 1994. ---. “Peyami Safa’nın Romanlarında İdeolojik Yapı”. Birikim 54-55 (Ağustos-Eylül 1979): 51-56. Makale-Gazete: Ekşi, Oktay. “Makas değiştirme mi?.” Hürriyet . 14 Ekim 2009. Baskı. Ekşi, Oktay. “Makas değiştirme mi?.” Hürriyet . Doğan, 14 Ekim 2009. Web 14 Ekim 2009. Makale. Elektronik Ortamdaki Metinler: Web sitelerinden yaptığınız alıntılar için şu yolu takip ediniz: • Yazarın soyadı, adı. (yazar yoksa sayfa adıyla başlayınız), • Web sayfasının adı “ tırnak içine alınız.”, • Web sitesinin adı (ana sayfanın başında ya da tarayıcının üst kısmında çıkan başlığa - bakınız ve eğik yazıyla yazınız), • Yayımlayan ya da destek veren (eğer yayıncı yok ise y.y. işaretini kullanınız), • Yayımlandığı ya da en son güncellendiği tarihi gün, ay, yıl olarak belirtiniz (eğer tarih yoksa t.y. işaretini kullanınız). • Ortamı belirtiniz yani Web. yazınız. • Sayfaya eriştiğiniz tarihi gün, ay, yıl olarak yazınız. Aşağıdaki örnekleri takip edebilirsiniz: Bekiroğlu, Nazan. “Osmanlıda Kadın Şairler.” EdebiyatTurk . Milliyet t.y. Web. 5 Kasım 2009. Yalçın, Aydan. “Dağlarca’nın Ardından.” Çağdaş Şair ve Yazarlar Derneği . 10 Ara. 2008. Web. 10 Ağustos 2009. Oktay, Ahmet. İmkansız Poetika. İstanbul: İthaki, 2008. Google Book Search. Web. 24 Eylül 2009. Ses ve Görüntü Kayıtları: Ses ve görüntü kayıtlarına yapılan göndermelerin künye bilgileri yazılırken katkısı öne çıkarılacak kişinin (yönetmen, senarist, oyuncu, yazar, besteci, şarkıcı, vb.) soyadı ve adından sonra yapıtın başlığı, katkısı bulunan diğer kişi ya da kurumlar, formatı (plak, videokaset, VCD, DVD, vb.) ve yayın ya da dağıtım bilgileri verilir. Ceylan, Nuri Bilge. Uzak. 2002. Özen Film. Film. Ceylan, Nuri Bilge. Uzak. 2002. Palermo, 2002. DVD. Bach, Johann Sebastian. Brandenburg Konçertoları. Boyut Müzik, 1996. CD. Tiyatro, Opera, Bale: Aşağıdaki örnekleri takip edebilirsiniz: IV. Murat. Turan Oflazoğlu. Yön. Engin Uludağ. Oy. Hüseyin Köroğlu. Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi. İstanbul. 3 Eyl. 2005. Gösteri. Resim, Fotoğraf: Sanatçının ismi verilir. Ardından eserin bulunduğu müze, galeri ve şehir adı belirtilir. Güran, Nazmi Ziya. Nusretiye Camii. 1928. Yağlıboya. Resim ve Heykel Müzesi. Ankara. (Kendi çektiğiniz bir fotoğraf ise bu bilgiyi, konuyu anlatan başlığı ve tarihi belirtmeniz yeterlidir.) Bilkent Üniversitesi Görünümü, Ankara. Yazarın kendi çektiği fotoğraf. 3 Aralık 2014.